Հունվար։ Նախագծային ամսվա ամփոփում

Հունվարյան նախագծեր

 

Հայոց լեզու, գրականություն՝

Քննարկում հունվարյան նախագծային ամսվա շրջանակներում։ Ինտելեկտ

 

Էկոլոգիա՝

Բնօգտագործումն ու բնապահպանությունը ՀՀ-ում

 

Իրավագիտություն՝

Նախագիծ։ Ինչպես է մեր մարմինը մատնում մեր մտքերի ուղղությունը

 

Անգլերեն՝

The Arrogant Swans

Թարգմանություն

Are men and women’s roles in society changing?

 

Մաթեմատիկա՝

Առաջադրանքներ շտեմարանից

 

Քաղաքագիտություն՝

Քննարկումներ

 

Նախագիծ։ Ինչպես է մեր մարմինը մատնում մեր մտքերի ուղղությունը

 

Բաց դիրքեր

Զրուցակիցների մեջ եղած հեռավորությունը կախված է հետաքրքրվածության կամ մտերմության աստիճանից։ Զրույցին մասնակցող մարդկանց մարմինների թեքվածությունը թույլ է տալիս հասկանալ միմյանց նկատմամբ նրանց վերաբերմունքը։ Երբ գազանը պատրաստվում է հարձակվելու, նա ուղիղ հակառակորդի դիմաց է կանգնում։ Եթե մյուս գազանն ընդունում է մարտահրավերը, նա մնում է տեղում։ Նույնը նաև մարդկանց է վերաբերվում։ իսկ եթե կենդանին ցանկանում է պարզապես ծանոթանալ ուրիշ կենդանու հետ՝ առանց հարձակվելու դիտավորության, նա կողքից է մոտենում։ Մարդիկ ճիշտ նույն կերպ են պահում իրենց։ Երբ մարդն ակտիվորեն ինչ-որ բան է ասում մեկ այլ մարդու՝ ուղիղ նրա դիմաց կանգնելով, նրա խոսքերը բավական ագրեսիվ են հնչում։ Եթե նույն բանն ասում է զրուցզկցի մի փոքր կողքից կանգնած մարդը, ապա նրան ընկալում են որպես ինքնավստահ և նպատակասլաց, բայց բացարձակապես ոչ ագրեսիվ։

 

 

 Փակ դիրքեր

Երբ մարդիկ մոտիկության են ձգտում, նրանք դեմքով շրջվում են միմյանց։ Այդպես վարվում են թե՝ տղամարդիկ, թե՝ կանայք, որոնք ձգտում են մենաշնորհել զրուցակցի ուշադրությունը։ Այսպիսի իրավիճակում հեշտ է նկատել սիրահետման ժեստեր ևս։ Տղամարդը ոչ թե պարզապես շրջվում է կնոջ կողմը, այլ նաև կրճատում է իրենց միջև եղած հեռավորությունը, որպեսզի ներթափանցի զրուցակցի ինտիմ տարածք։ Եթե կինն ընդունում է սիրահետումը, ապա դեմքով շրջվում է դեպի տղամարդը և նրան թույլ է տալիս ներխուժել իր տարածք։

Փակ կեցվածքով կանգնած երկու մարդկանց միջև եղած հեռավորությունը սովորաբար ավելի փոքր է լինում, քան նրանց միջև, ովքեր բաց կեցվածքով են կանգնած։

Սիրահետման ժեստերից բացի, զրուցակիցները կարող են պատճենահանել միմյանց ժեստերը և տեսողական ուղիղ կոնտակտ հաստատել, եթե երկուսն էլ հետաքրքրված են միմյանցով։

Փակ կեցվածքները կարող են օգտագործվել նաև միմյանց հանդեպ թշնամաբար տրամադրված մարդկանց կողմից։ Այդ դեպքում այդպիսի դասավորությունը կարող է գնահատվել որպես մարտահրավեր։ Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ տղամարդիկ վախենում են դիմացից կատարվող հարձակումներից, այդ պատճառով էլ չեն սիրում զրուցակցին դեմ դիմաց կանգնել։ Իսկ կանայք, հակառակը, թիկունքից արվող հարձակումներից են վախենում։ Նրանց դուր չի գալից, երբ զրուցակիցը թիկունքից է մոտենում։ Չի կարելի դեմ դիմաց կանգնել այն տղամարդուն, ում հետ նոր եք ծանոթացել։ Եթե դուք տղամարդ եք ձեր վարքը կգնահատվի որպես սպառնալիք, եթե կին եք՝ որպես սեքսուալ հետաքրքրվածություն։ Տղամարդը պիտի կնոջը մոտենա դիմացից և նրանք հայտնվեն երևակայական եռանկյան անկյուններում։

 

Ինչպես ենք անցանկալի զրուցակցին բացառում զրույցին մասնակցելուց

 

Եթե երկու զրուցակիցներ միմյանց շրջված են 45 աստիճան անկյան տակ, երրորդին թույլ է տրվում ներգրավվել խոսակցության մեջ։ Եթե երրորդ զրուցակիցը ցանկանում է միանալ նրանց խոսակցությանը, ովքեր փակ կեցվածքով են կանգնած, ապա դա միայն հնարավոր է անել այն դեպքում, եթե առաջին երկուսը կանգնած են երևակայական եռանկյան անկյուններում։ Եթե երրորդի ներկայությունն անցանկալի է, ապա առաջին երկուսը պարզապես գլուխները կշրջեն նրա կողմը։ Ընդ որում դա անելիս նրանք կարող են ժպտալ փակ շրթունքներով։

Երեք զրուցակիցների միջև խոսակցությունը կարող է սկսվել բաց եռանկյան դեպքում, բայց նրանցից երկուսը աստիճանաբար կարող են անցնել փակ կեցվածքի, դրանով իսկ երրորդին դուրս մղելով խոսակցությունից։

 

 

Համառոտագրություն << Ինչպես կարդալ շրջապատողների մտքերը նրանց ժեստերի միջոցով>>, <<Մարմնի շարժումների լեզուն>> գրքից։ Հոգեբանական բեսթսելեր հրատարակված 2009 թվականին։ 1981 թվականին հրատարակված գրքի նորացված տարբերակն է, որը Ալան Պիզը գրել է իր կնոջ՝ Բարբարայի օգնությամբ։

 

Դատական համակարգ

1․Ինչ է դատական իշխանությունը

Դատական իշխանությունը պետական իշխանության հատուկ, անկախ մարմիններին՝ դատարաններին պատկանող բացառիկ իրավունքն է հատուկ դատավարական կարգով քննել իրավական վեճերն օրինակության, մարդու իրավունքների պաշտպանության և վերականգման նպատակով։

2․Ինչ է դատական համակարգը, և ինչպիսին է դրա կառույցը հայաստանում

Հայաստանի Հանրապետության դատական համակարգ, Հայաստանի տարածքում արդարադատություն իրականացնող պետական իշխանության մասնագիտացված մարմինների համակարգ։

3․ Ինչ է ընդհանուր իրավասության դատարանը, որոնք են դրա կառույցները։

ՀՀ դատական համակարգի առաջին օղակի դատարանները առաջին ատյանի Ընդհանուր իրավասության դատարաններն են, որտեղից սկսվում է դատական գործերի քննությունը․ Ընդհանուր իրավասության դատարանին են ենթակա բոլոր գործերը, բացառությամբ վարչական դատարանի ենթակայությանը վերապահված գործերի։

4․ Ինչ է սահմանադրական դատարանը։

Սահմանադրական դատարան, պետական իշխանության դատական ճյուղին պատկանող սահմանադրական վերահսկողության մարմին, որի իրավասության ներքո է գտնվում սահմանադրությանը իրավական նորմերի համապատասխանության գնահատումը։

5․ Ինչ է սահմանադրական վերահսկողությունը։

Սահմանադրությանը համապատասխանելու հարցի վերահսկողությունը սհամանադրական վերահսկողությունն է։

6․ Ինչ դեր ունի սահմանադրական դատարանը մարդու իրավունքների պաշտպանության գործում։

Եթե մարդը իր բոլոր դատական պաշտպանության միջոցները օգտագործելով չի կարողացել վերականգնել իր իրավունքները, նա կարող է դիմել սահմանադրական դատարան։ Սահմանադրական դատարանը անվավեր կճանաչի մարդու իրավունքը խախտող ցանկացած օրենք։

7․ Որ դեպքում է սահմանադրական դատարանը  տալիս եզրակացություններ։

Համապատասխան դիմումի առկայությամբ սահմանադրական դատարանը տալիս է եզրակացություն։

Հասարակական կարգավորումը և իրավական նորմերը

Ինչու է անհրաժեշտ հասարակական կարգավորումը։

Սկսենք նրանից որ հասարակական կարգավորումը հասարակական նորմերի միջոցով կարգավորումն է։ Հասարակական նորմ է համարվում բարոյականությունը։

Ըստ ինձ հասարակական կարգավորումը անհրաժեշտ է կարգ ու կանոն հաստատելու համար։ Բարոյականությամբ օժտված մարդը գիտի իր սահմանները ու չի խանգարում մյուսներին։ Կարծում եմ հասարակական կարգավորումը անհրաժեշտ է մարդկանց միասնական կյանքը խաղաղությամբ ապահովելու համար։

Ինչպես են սահմանվում և կենսագործվում իրավունքի նորմերը։

Իրավունքի նորմերը սահմանվում են պետության կողմից և պետությունն էլ հետևում է դրանց կենսագործմանը ոստիկանության միջոցով։

Ի տարբերություն հասարակական կարգավորումների, որը հիմնված է բարոյականության վրա իրավունքի նորմերը հիմնված են օրենքի վրա։

 

 

Ապրիլի 22-26

Թեմա՝ Անձնավորության սոցիալականացումը:/բանավոր/էջ-126130:

• Գրավոր ներկայացրե′ք ձեր սոցիալական դերերը պարտականությունների և իրավունքի տեսանկյունից:

Որպես սովորող ես իրավունք ունեմ կրթություն ստանալու և պարտավոր եմ սովորել։

Ապրիլի 15-19

Թեմա ՝ Անձնավորության հոգեբանական բնութագիրը:/Բանավոր/էջ123-125/

• Ընթերցե′ք  դոկտոր Ֆորդի ճանապարհորդական արկածի  մասին տեքստը և գրավոր ներկայացրեք  ձեր եզրահանգումները:/էջ 125/

Զիգմունդ Ֆրեյդը (Ֆրոյդ) ծնվել է հրեա բրդավաճառի ընտանիքում:

Ֆրեյդն ավարտել է Վիեննայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը: 1876– 1882 թթ-ին աշխատել է Վիեննայի ֆիզիոլոգիայի ինստիտուտում (1881 թ-ից՝ բժշկագիտության դոկտոր), 1882 թ-ից՝ կենտրոնական հիվանդանոցում: 1885 թ-ից դասավանդել է Վիեննայի համալսարանում (1902 թ-ից՝ պրոֆեսոր): 1885–86 թթ-ին Փարիզի Սալպետրիեր կլինիկայում աշակերտել է հայտնի նյարդաբան-հոգեբան Ժան-Մարտեն Շարկոյին, մասնագիտացել նաև հոգեախտաբանության մեջ: 

Գործունեության վաղ շրջանում Ֆրեյդն զբաղվել է գլխուղեղի անատոմիական կառուցվածքի, ֆիզիոլոգիական գործառույթների տեղորոշման, խոսքի խանգարումների և այլ խնդիրների ուսումնասիրությամբ: Նա առաջիններից է հայտնաբերել (1884 թ.) կոկաինի ցավազրկող հատկությունը՝ խթանելով տեղային անզգայացման մասին տեսության զարգացումը:

 1890-ական թվականներին հոգեբույժների ֆրանսիական դպրոցի, հատկապես Ժան-Մարտեն Շարկոյի ազդեցությամբ Ֆրեյդն զբաղվել է նյարդային խանգարումների (հիստերիա, վախ, ատելություն և այլն) ուսումնասիրությամբ և բուժմամբ: 1895 թ-ին հոգեբույժ Յոզեֆ Բրեյերի հետ հրատարակել է «Հիստերիայի հետազոտությունը» աշխատությունը, ըստ որի՝ հիստերիայի ախտանշանների առաջացման պատճառը նրանց ծնող իրավիճակի մասին պահպանված (ճնշված) հիշողություններն են, և հիվանդությունը կարելի է բուժել հիպնոսի օգնությամբ՝ կատարսիսի (մաքրագործում) միջոցով: 

Ավելի ուշ Ֆրեյդը հրաժարվել է հիպնոսից, 1895 թ-ին առաջադրել է նևրոզների բուժման հոգեվերլուծական իր եղանակը. առաջինը նա է օգտագործել «հոգեվերլուծություն» եզրույթը: 

Ըստ Ֆրեյդի՝ մարդու հոգեկանը կազմված է 3 բաղադրիչից՝ Այն (Իդ), Ես (Էգո) և Գեր-Ես (Սուպեր-Էգո): «Այն»-ը անգիտակցական (գիտակցականի սահմաններից դուրս գոյություն ունեցող) հակումներն են, «Ես»-ը իրականության սկզբունքն է, «Գեր-Ես»-ը ձևավորվում է, երբ մարդը յուրացնում է հասարակական (սոցիալական) նորմերը: Վերջինս նույնպես հոգեկանի վրա ազդում է անգիտակցականի շրջանակներում՝ առաջացնելով խղճի և մեղքի չգիտակցված զգացողություն: Ըստ Ֆրեյդի՝ անգիտակցականի դրսևորումները մշտական հակադրության մեջ են իրականության սկզբունքի հետ, որին հարմարվում է գիտակցականը: Նա պարզել է, որ հոգեխեղող իրադրությունները, կարճատև բուռն հուզումները (աֆեկտ), արգելված սեռական հակումներն ու ցանկությունները (լիբիդո) գիտակցականից արտամղվում են անգիտակցականի ոլորտը, որտեղ, հաճախ՝ քողարկված, որպես նյարդային խանգարման ախտանշաններ, շարունակում են ակտիվորեն ներգործել հոգեկանի վրա, դառնում նևրոզների, երազների մեջ հայտնվող խորհրդանշանների, տարօրինակ արարքների, լեզվական սայթաքումների պատճառ:

1897 թ-ից Ֆրեյդը հատուկ ուշադրություն է դարձրել երազների մեկնաբանությանը: 1900 թ-ին տպագրած «Երազատեսության մեկնաբանությունը» աշխատության մեջ պարզաբանել է երազների տեսակները, նրանց կապը հիշողությունների, տպավորությունների, առօրյա մտքերի ու ապրումների, նյարդային հիվանդությունների ախտանշանների հետ: 

1905 թ-ին լույս է ընծայել «Սրամտությունը և նրա առնչությունն անգիտակցականի հետ» երկը, որտեղ որպես նևրոզների պատճառ դիտարկել է սեռական խնդիրների առկայությունը: 

1908 թ-ին Ֆրեյդը Յոզեֆ Բրեյերի և հոգեբան Կարլ Յունգի հետ հրատարակել է «Հոգեվերլուծական և հոգեախտաբանական հետազոտությունների տարեգիրքը», 1910 թ-ին հիմնել է Միջազգային հոգեվերլուծական ընկերակցությունը: Նույն թվականին Ֆրեյդին հրավիրել են Ամերիկա՝ Կլարկի համալսարանում  (Մասսաչուսեթսի նահանգ) դասավանդելու, որտեղ նրա աշխատությունները թարգմանվել են անգլերեն. հոգեվերլուծության տեսության հանդեպ հետաքըրքրությունն է՜լ ավելի է մեծացել:

Հետագա տարիներին Ֆրեյդը լույս է ընծայել «Լեոնարդո դա Վինչիի վաղ շրջանի հիշողություններից մեկը» (1910 թ.), «Տոտեմ և տաբու» (1913 թ.), «Զանգվածների հոգեբանությունը և մարդկային «Եսի» վերլուծությունը» (1921 թ.), «Ես» և «Այն» (1923 թ.) և այլ աշխատություններ, որտեղ քննարկել է անգիտակցականի զանազան դրսևորումները: 

Ֆրեյդն անդրադարձել է նաև գործնական բժշկության բազմաթիվ կարևոր հարցերի, հրատարակել մենագրություններ կրոնի ու մշակութային հիմնախնդիրների մասին:

1938 թ-ին, երբ ֆաշիստական Գերմանիան բռնազավթել է Ավստրիան, Ֆրեյդը տարագրվել է Անգլիա: 

Ֆրեյդի գաղափարները միանշանակ չեն ընդունվում. կողմնակիցների կարծիքով` դրանք դարձել են համաշխարհային գիտամշակութային ժառանգության մաս և մեծ ազդեցություն թողել հոգեբուժության զարգացման վրա, իսկ հակառակորդները հիմնականում մերժում են:

Ապրիլի 8-12

• Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերը:/բանավոր/էջ 118-122:
• Բնութագրեք ձեզ.Նշեք ծնողներից և անմիջական հարազատներից ինչ հատկանիշներ եք ժառանգել,ինչպես են դրանք արտահայտվում և ինչ հատկանիշներ էք ձեռք բերել անմիջական միջավայրից:/գրավոր/

Ես ինձ համարում եմ էգոիստ անձնավորություն ու կարծում եմ, որ ոչ ոքից ոչինչ չեմ ժառանգել։ Բնավորության գծերը ժառանգաբար չեն անցնում։

Ապրիլի 1-5

• Հոգեկանը  որպես արտացոլում:/բանավոր/էջ 113-115
• Ի՞նչ եք հասկանում հոգեբանական արտացոլում ասելով:/գրավոր/

Հոգեկան արտացոլում, իրականության արտացոլման բարձրագույն ձևը (ֆիզիկականից և ֆիզիոլոգիականից հետո)։ Հոգեկան արտացոլումը ուղեղի գործառույթն է և արտաքին աշխարհի սուբյեկտիվ պայքարը, որը, ամրակայվելով լեզվական ձևերում, ձեռք է բերում հարաբերականորեն ինքնուրույն գոյություն։

Մարտի 18-21

Թեմա՝ Հոգեբանության հետազոտության մեթոդները և կապը այլ գիտությունների հետ:/բանավոր/էջ107-112

Արդյո°ք տեսնում  եք կապ հոգեբանության և դպրոցում ուսումնասիրած այլ  առարկանների միջև:/գրավոր/

Հոգեբանություն հետ կապ ունեցող առարկաներն են կենսաբանությունը, գրականությունը, պատմությունը, հասարակությունը ու ընդհանրապես բոլոր առարկաները։ Կախված է ուսուցչից

Մարտի 4-7

Թեմա ՝  Ի°նչ է ուսումնասիրում հոգեբանությունը:/բանավոր/էջ 101-106:

Հոգեբանությունն ուսումնասիրում է մարդու հոգեկան գործընթացների (զգացողություն, ընկալում, հիշողություն, մտածողություն և այլն), հոգեկան վիճակների (լարվածություն, մոտիվացում, զգացմունքներ և այլն) և հոգեկան հատկությունների (ընդունակություններ, բնավորություն, խառնվածք և այլն) առաջացման, ձևավորման ու զարգացման առանձնահատկություններն ու օրինաչափությունները:

Գրավոր ներկայացրե′ք  ձեզ  հայտնի  որևէ  հոգեբանի:

Զիգմունդ Ֆրեյդ

 

Զիգմունդ ֆրեյդ՝ հոգեվերլուծության հիմնադիր, տեսություն, որն ազդեց ոչ միայն հոգեբանության, հոգեթերապիայի, այլ ողջ մշակույթի և դրա ընկալման վրա: Մարդ, ում շատերը խենթ և խաբեբա էին համարում, մյուսները՝ հանճար: Կոկո Շանելը նրան անվանեց առաջին տղամարդ ֆեմինիստը: Մյուսները նրան մեղադրեցին կնատյացության մեջ: Նա էր, որ հիմնավոր խոսեց երազների, մարդու սեքսուալ էներգիայի կարևորության և ենթագիտակցության մասին: Մարդ, որ մարդկանց հոգիների մասին գիտեր ամեն ինչ, մարդ, ում հոգու մասին գրեթե ոչինչ չգիտենք:

Որտեղի՞ց նրան այդքան տաղանդ և մտածելու այդպիսի ուժ, ինչպե՞ս էր կարողանում թափանցել մարդու հոգևոր այդպիսի խորքեր և այդպես գիտական համոզիչ ձևակերպել իր տեսածներն այնտեղ: Ինչպե՞ս կարողացավ ստեղծել այնպիսի տեսություններ, որ աշխարհընկալման պատմությունը բաժանվեց երկու մասի՝ նախքան նրա տեսությունները, և նրա տեսություններից հետո:
Այս հարցերի պատասխանները թերևս ոչ ոք չունի, փոխարենը մենք հավաքել ենք մի քանի հետաքրքիր փաստեր նրա կյանքից, որոնք կարող են հետաքրքրել նաև ձեզ:

1. Ֆրեյդը շատ էր սիրում կոկային: Նա այդ թմրանյութը համարում էր չափազանց օգտակար: Կոկային նա օգտագործել է 12 տարի շարունակ (ասում են՝ նրա քաղցկեղի պատճառներից մեկն էլ դա է եղել), նա որպես բժիշկ իր շատ հիվանդներին էր այն նշանակում: Ֆրեյդն անգամ իր հղի կնոջն էր կոկային տալիս՝ տեսնելու համար, թե ինչպես է այն ազդում պտղի վրա:

2. Ֆրեյդն ամեն ինչ գրի էր առնում օրագրերում: Նա ողջ կյանքի ընթացքում ամեն միտք, ամեն հիվանդի պատմություն գրի է առել: Իր անձնական արխիվի վրա Ֆրեյդն արգելք էր դրել և պատվիրել էր դրանց մի մասը բացել 2000, մյուս մասը՝ 2102 թվականից հետո: Սակայն Ֆրեյդի կամքը չկատարվեց անհայտ պատճառներով: 2000 թվականից արդեն 17 տարի է անցել, սակայն նրա արխիվը դեռ չափազանց գաղտնի է պահվում. անգամ նրա հարազատներին թույլ չի տրվում արխիվին ծանոթանալ: Ի՞նչ է գրված դրանց մեջ, ինչո՞ւ մարդկությունը չպիտի դրանք կարդա՝ հայտնի չէ:

3. Ֆրեյդը ողջ կյանքում վախեցել է 62 թվից:

4. Նա ֆենոմենալ հիշողություն ուներ, հրաշալի տիրապետում էր լատիներեն, հունարեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, անգլերեն, իտալերեն, իսպաներեն և եբրայերեն լեզուներին:

5. Ֆրեյդը երբեք ոչ մեկի կարծիքը չէր լսում: Նա միայն սեփական մտքերին էր հետևում և չէր հանդուրժում, երբ իրեն հակաճառում էին: Ամուսնությունից առաջ նա կնոջն ասել է. «Ինձ պետք է անմնացորդ նվիրվածություն»: Նրա կինը ողջ կյանքում երբեք չէր հակաճառում ամուսնուն և կատարում էր նրա բոլոր խնդրանքներն առանց քննարկելու:

6. Նա առաջին մարդն էր, ով հիպնոզ իրականացրեց ինքն իր վրա:

7. Ասում են՝ Հիտլերը հաճախել է սեանսների Ֆրեյդի մոտ: Ճիշտ է դա, թե ոչ՝ հայտնի չէ:

8. Ֆրեյդն ատում էր երաժշտությունը: Նա անգամ ռեստորաններ չէր հաճախում, որտեղ երաժշտություն կար:

9. Ֆրեյդը 33 անգամ վիրահատվել է՝ քիմքի քաղցկեղի պատճառով:

10. Ֆրեյդի մահվան պատճառն էվթանազիան է: 1939 թ. Ֆրեյդը 83 տարեկան էր և տառապում էր քիմքի քաղցկեղից: Ցավերն այնքան ուժեղ էին, որ բժշկին խնդրում է մեծ չափաբաժնով մորֆին սրսկել իրեն: Նրա դուստր Աննայի թույլտվությունը ստանալուց հետո՝ բժիշկը ներարկում է մահաբեր չափաբաժնով մորֆինը…